Τετάρτη 29 Απριλίου 2020

Πρόδικος - μη είναι δε θεόν


Πρόδικος δὲ τὸ ὠφελοῦν τὸν βίον ὑπειλῆφθαι θεόν, ὡς ἥλιον καὶ σελήνην καὶ ποταμοὺς καὶ λίμνας καὶ λειμῶνας καὶ καρποὺς καὶ πᾶν τὸ τοιουτῶδες.

Όλα όσα ωφελούν τη ζωή μας, οι άνθρωποι τα θεώρησαν θεούς. Όπως οι Αιγύπτιοι λάτρευαν τον Νείλο, έτσι λάτρευαν και οι Έλληνες το ψωμί ως Δήμητρα, τη φωτιά ως Ήφαιστο, το κρασί ως Διόνυσο, το νερό ως Ποσειδώνα, και γενικά τον ήλιο, τη σελήνη, τα ποτάμια, τις λίμνες, τα δάση, τους καρπούς κλπ. Αλλά και αυτοί που ωφέλησαν τους ανθρώπους και ανακάλυψαν αυτά που ωφελούν τους ανθρώπους ή επινόησαν τεχνικές που φέρνουν όφελος, τους θεώρησαν θεούς οι άνθρωποι.

Αυτή είναι η άποψη του φιλοσόφου από την Κέα και για αυτό ονομάστηκε άθεος. Κάθε ιερουργία του ανθρώπου, τα μυστήρια και οι τελετές συνδέθηκαν από τον Πρόδικο με τα αγαθά που δίνει η γεωργία και προχώρησε τη σκέψη του θεωρώντας ότι και την έννοια των θεών από εκεί την εμπνεύστηκαν οι άνθρωποι.

Θα κλείσω με ένα αμφισβητούμενο απόσπασμα από τον πλαστό πλατωνικό διάλογο Αξίοχος: ὁποῖοι γὰρ ἄν τινες ὦσιν οἱ χρώμενοι, τοιαῦτα καὶ τὰ πράγματα αὐτοῖς ἀνάγκη εἶναι. Ο καλός άνθρωπος χρησιμοποιεί τα πράγματα καλά, ο κακός άνθρωπος κακά. Θες να μάθεις αν ένα πράγμα είναι καλό ή κακό; Δες ποιος το χρησιμοποιεί. Τι είναι ο πλούτος; Οι καλοί καλά τον χρησιμοποιούν, οι κακοί κακά. Πάντων χρημάτων...

Στα περί Ηρακλέους νομίζω δε χρειάζεται να σταθώ γιατί είναι γνωστά.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου