Τετάρτη 12 Μαρτίου 2014

Ραψωδία Α

Διαβάζοντας το Άλφα της Ιλιάδας νομίζω ότι είναι σημαντικό να ξεκαθαριστεί ο λόγος για τον οποίο ο Αγαμέμνονας και ο Αχιλλέας τσακώνονται και τελικά έρχονται πολλά δεινά πάνω στους Δαναούς.

α) Ο Αγαμέμνονας προσβάλλει τον ιερέα του Απόλλωνα, Χρύση
β) Ο Χρύσης ζητά από τον Απόλλωνα να εκδικηθεί την προσβολή και τη θλίψη που του προκάλεσαν οι Δαναοί.
γ) Ο Απόλλωνας προκαλεί δεινά στους Δαναούς.
δ) Ο μάντης Κάλχας εξηγεί τον λόγο των δεινών, αφού πρώτα εξασφαλίσει την προστασία του Αχιλλέα.
ε) Ο Αγαμέμνονας θυμώνει με τον Κάλχα αλλά τελικά υποχωρεί για να εξευμενιστεί ο Απόλλωνας. Ζητά όμως άλλο μερίδιο από τα λάφυρα προς αντικατάσταση της Χρυσηίδας.
στ) Ο Αχιλλέας αντιμίλησε στον Αγαμέμνονα κατηγορώντας τον για απληστία.
ζ) Ο Αγαμέμνονας αρνείται να μείνει χωρίς νέο μερίδιο από τα λάφυρα. Απειλεί πως αν δε του δώσουν λάφυρο της αρεσκείας του θα αρπάξει κάτι από τον Αχιλλέα ή κάποιον άλλο από τους άρχοντες.
η) Ο Αχιλλέας βρίζει τον Αγαμέμνονα, λέει πως αν και πολεμά πιο πολύ από κάθε άλλον αδικείται κάθε φορά στη μοιρασιά και πως προκειμένου να πολεμά για να μαζεύει ο Αγαμέμνονας πλούτη προτιμά να επιστρέψει στην πόλη του.
θ) Ο Αγαμέμνονας τον κατηγορεί ότι έχει φιλοπόλεμο / εριστικό χαρακτήρα και δηλώνει ότι θα πάρει την Βρισηίδα που αποτελεί λάφυρο του Αχιλλέα για να τιμωρήσει την αυθάδειά του.
ι) Ο Αχιλλέας τραβάει το σπαθί του και αμφιταλαντεύεται για το αν πρέπει να σφάξει τον Αγαμέμνονα.
ια) Η Αθηνά παρεμβαίνει και συγκρατεί τον Αχιλλέα δίνοντας την υπόσχεση ότι ο Αχιλλέας θα λάβει πολύτιμα δώρα πολλαπλάσια της αξίας των λαφύρων που χάνει για την αλαζονεία αυτή του Αγαμέμνονα.
ιβ) Ο Αχιλλέας ακολουθεί τη συμβουλή της θεάς Αθηνάς.

Στη συνέχεια:

ιγ) Ο Αχιλλέας βάζει στη θήκη του το ξίφος, βρίζει θυμωμένος τον Αγαμέμνονα, και ορκίζεται ότι θα έρθει η ώρα που οι Αχαιοί θα επιθυμήσουν σφοδρά την παρουσία του Αχιλλέα και ο Αγαμέμνονας θα είναι θυμωμένος με τον εαυτό του γιατί δε λογάριασε τον καλύτερο από τους Αχαιούς.
ιδ) Ο Νέστορας προσπαθεί να συμφιλιώσει τους δύο, προτείνοντας ο Αγαμέμνονας να μην πάρει το μερίδιο του Αχιλλέα και ο Αχιλλέας να μη νομίζει πως είναι ίσος με τον Αγαμέμνονα καθώς αυτός ξεχωρίζει στην τιμή.
ιε) Ο Αγαμέμνονας δηλώνει πως τα λόγια του Νέστορα είναι μετρημένα αλλά ο Αχιλλέας θέλει να είναι πάνω από όλους.
ιστ) Ο Αχιλλέας τον διακόπτει και λέει πως δε δέχεται εντολές από κανέναν. Του επιτρέπει να πάρει την Βρισηίδα αλλά δε θα του επιτρέψει να πάρει και κάτι άλλο.
ιζ) Η συνέλευση λύεται.

Νομίζω πως με αυτό το απλό σχήμα ξεκαθαρίζεται η αιτία της ρήξης.

Ακολουθούν ορισμένα αποσπάσματα από τον διάλογο των δύο ανδρών, σε μετάφραση του Δ. Ν. Μαρωνίτη, από τις εκδόσεις Άγρα.

(Αγαμέμνονας) Αλλά απαιτώ να μου ετοιμάσετε πάραυτα άλλο μερτικό, μη μείνω
ατίμητος μόνος απ' τους Αργείους - πράγμα πέρα για πέρα αταίριαστο.

(Αχιλλέας) Του Ατρέα τιμημένε γιε, που όλα τα θες δικά σου,

(Αχιλλέας) Ξετσίπωτε απ' την κορφή ως τα νύχια, υπόδουλε στο ατομικό συμφέρον,
πες μου· ποιος Αχαιός αυθόρμητα θα υπακούσει πια στον λόγο σου,

(Αχιλλέας) όμως εσύ τίποτα δεν υπολογίζεις, τίποτα δεν σε σταματά,
κι έχεις το θράσος ν' απειλείς, το γέρας το δικό μου πως θ' αρπάξεις,
που τόσο μόχθησα να το κερδίζω - οι Αχαιοί μου τό 'δωσαν.

(Αγαμέμνονας) εσένα πάντα σε τραβούν
οι κόντρες, ο πόλεμος κι η μάχη, όμως κι αν είσαι αντρείος αυτό είναι δωρεά θεού.

(Αγαμέμνονας) θα πάω ο ίδιος στη σκηνή σου να την πάρω, το γέρας σου, να μάθεις
πόσο ανώτερός σου είμαι, κι άλλος κανένας πια δεν θα τολμήσει
μπροστά μου να φερθεί σαν ίσιος κι όμοια.

(Αχιλλέας) όποιος ακούει τους θεούς, κι εκείνοι τον ακούν.

(Αχιλλέας) ποτέ δεν τόλμησες να βγεις στον πόλεμο με τον στρατό σου,
μήτε να πάρεις μέρος σε καρτέρι μαζί με τους γενναίους Αχαιούς -
αυτά τα τρέμεις σαν τον μαύρο χάρο.

(Αχιλλέας) γιατί καθόλου δεν λογάριασες
τον άριστο των Αχαιών

(Νέστορας) πάψε να συνερίζεσαι
σαν ίσος με τον βασιλιά, γιατί τιμή σαν τη δική του δεν κέρδισε
άλλος σκηπτούχος βασιλιάς, από τον Δία τιμημένος.

(Αγαμέμνονας) όμως αυτός εδώ θέλει να στέκει πάνω απ' όλους,
σ' όλους να επιβάλλεται, θέλει να κυβερνά τους πάντες,
αυτός να ορίζει -κάτι που δεν θα το δεχτεί κανείς.

(Αχιλλέας) Αλήθεια, θά 'μουνα δειλός και τιποτένιος,
αν με σκυμμένο το κεφάλι έλεγα πάντα ναι στους ορισμούς σου.
Σ' άλλους εσύ να δίνεις τέτοιες προσταγές, σ' εμένα δεν περνούν.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου