Τελείωσα την ανάγνωση της τραγωδίας με μεγάλη δυσκολία εξαιτίας του βίαιου χαρακτήρα της. Η βία και η αδικία κυριαρχεί στο έργο όπως κυριαρχεί και στη ζωή. Το έργο γράφεται εν μέσω του Πελοποννησιακού Πολέμου, πιθανότατα προς το τέλος της Σικελικής εκστρατείας. Δε θα θεωρήσω άτοπο να σκεφτώ ότι ο Ευριπίδης επιχειρεί με το έργο αυτό να μιλήσει στους Αθηναίους για θέματα που άπτονται του μέλλοντος της πόλης τους, αναζητώντας τα όρια στη βία, δηλαδή τον πόλεμο, και κρίνοντας τα κίνητρα πίσω από τις πολιτικές αποφάσεις. Ως προς το τελευταίο, εφιστά την προσοχή στην ύβρι που διαπράττει όποιος με τον πλούτο νομίζει ότι είναι κάποιος. Ο χαρακτήρας έχει σημασία, αυτός είναι μόνιμος, τα χρήματα παραμένουν για λίγο.
ὃ δ' ἠπάτα σε πλεῖστον οὐκ ἐγνωκότα,
ηὔχεις τις εἶναι τοῖσι χρήμασι σθένων·
τὰ δ' οὐδὲν εἰ μὴ βραχὺν ὁμιλῆσαι χρόνον.
ἡ γὰρ φύσις βέβαιος, οὐ τὰ χρήματα.
ἣ μὲν γὰρ αἰεὶ παραμένουσ' αἴρει κακά·
ὁ δ' ὄλβος ἀδίκως καὶ μετὰ σκαιῶν ξυνὼν
ἐξέπτατ' οἴκων, σμικρὸν ἀνθήσας χρόνον.
Μετά από πολλές στροφές στη σκέψη του, ιδιαίτερα όσον αφορά τα κίνητρα και τελικά την ενοχή της Κλυταιμνήστρας και τη σφοδρότητα του πάθους της Ηλέκτρας, μας αποκαλύπτει την περίφημη αλήθεια για τον Τρωικό -και κάθε- πόλεμο:
Ἑλένη τε θάψει· Πρωτέως γὰρ ἐκ δόμων
ἥκει λιποῦσ' Αἴγυπτον οὐδ' ἦλθεν Φρύγας·
Ζεὺς δ', ὡς ἔρις γένοιτο καὶ φόνος βροτῶν,
εἴδωλον Ἑλένης ἐξέπεμψ' ἐς Ἴλιον.
Και καταλήγει ότι η μοίρα και οι άσοφες γνώμες των θεών καθοδηγούν τη ζωή των ανθρώπων. Το αποτέλεσμα, το είδαμε.
μοῖρά τ' ἀνάγκης ἦγ' ᾗ τὸ χρεών,
Φοίβου τ' ἄσοφοι γλώσσης ἐνοπαί.
Νομίζω ότι με αυτό το έργο μας καλεί να σκεφτούμε για τα κίνητρά μας και μας προειδοποιεί πως αν δε βάλουμε όριο στο πάθος μας και δε ζήσουμε με περίσκεψη και δικαιοσύνη η ζωή μας δε θα εξελιχθεί όπως θα θέλαμε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου